Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to divulge

  • 1 (diffāmō)

       (diffāmō) —, ātus, āre    [dis- + fama], to make a scandal of, divulge: adulterium diffamatum, O.: prava, Ta.— To malign: viros procacibus scriptis, Ta.

    Latin-English dictionary > (diffāmō)

  • 2 dī-volgō or dī-vulgō

        dī-volgō or dī-vulgō āvī, ātus, āre,    to spread among the people, make common, publish, betray, divulge: librum: consilium Domiti, Cs.: res gestas quo modo actae forent, S.: de te iam esse perfectum. — To make common, degrade: tempus ad omnium libidines divolgatum.

    Latin-English dictionary > dī-volgō or dī-vulgō

  • 3 ē-nūntiō

        ē-nūntiō āvī, ātus, āre,    to speak out, say, express, assert: cum verbo res eadem enuntiatur ornatius: sententias breviter: plane quid sentiam. — To divulge, disclose, reveal, betray: mysteria: iure iurando, ne quis enuntiaret, sanxerunt, Cs.: sociorum consilia adversariis: rem Helvetiis per indicium, Cs.

    Latin-English dictionary > ē-nūntiō

  • 4 ē-volgō (-vulgō)

       ē-volgō (-vulgō) āvī, ātus, āre,    to make commonly known, divulge: civile ius, L.: sic evulgari iussit, laurum additum (esse), etc., Ta.: evolgatus pudor, i. e. public exposure, Ta.

    Latin-English dictionary > ē-volgō (-vulgō)

  • 5 volgō or vulgō

        volgō or vulgō āvī, ātus, āre    [volgus], to spread among the multitude, make general, make common, put forth: contagium in alios, Cu.: rem, i. e. to let all share in, L.: volgari cum privatis, i. e. to lower himself to the level of, L.—To spread abroad, publish, divulge, circulate, report: non quod ego volgari facinus per omnes velim, L.: verbis dolorem, V.: alia volgata miracula erant, L.—To make common, mingle, confound, prostitute: ut volgentur concubitūs plebis patrumque, L.: volgato corpore, L.

    Latin-English dictionary > volgō or vulgō

  • 6 circumfero

    circumferre, circumtuli, circumlatus V
    carry/hand/pass/spread/move/take/cast around (in circle); publicize; divulge

    Latin-English dictionary > circumfero

  • 7 enuntio

    I
    enuntiare, enuntiavi, enuntiatus V TRANS
    reveal/divulge/make known/disclose; speak out, express/state/assert; articulate
    II
    enuntiare, enuntiavi, enuntiatus V
    reveal; say; disclose; report; speak out, express, declare

    Latin-English dictionary > enuntio

  • 8 evulgo

    evulgare, evulgavi, evulgatus V
    make public, divulge

    Latin-English dictionary > evulgo

  • 9 pronuntio

    pronuntiare, pronuntiavi, pronuntiatus V
    announce; proclaim; relate; divulge; recite; utter

    Latin-English dictionary > pronuntio

  • 10 volgo

    I
    generally, universally, everywhere; publicly, in/to the crowd/multitude/world
    II
    volgare, volgavi, volgatus V
    spread around/among the multitude; publish, divulge, circulate; prostitute

    Latin-English dictionary > volgo

  • 11 vulgo

    I
    generally, ususlly; universally; publicly, in/to the crowd/multitude/world
    II
    vulgare, vulgavi, vulgatus V
    spread around/among the multitude; publish, divulge, circulate; prostitute

    Latin-English dictionary > vulgo

  • 12 producto

    , produxi, productum
    produce, bring forward, bring out.
    promote, divulge, bring to light.

    Latin-English dictionary of medieval > producto

  • 13 circumfero

    circum-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a. to bear round, or, in gen., to move or carry [p. 338] round or about (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    age circumfer mulsum,

    pass around, Plaut. Pers. 5, 2, 45:

    satiatis vino ciboque poculum... circumferetur,

    Liv. 26, 13, 18:

    circumferri vinum largius jubet,

    Curt. 7, 4, 7:

    hisce (poculis) etiam nunc in publico convivio potio circumfertur,

    Varr. L. L. 5, § 122 Müll.:

    sanguinem in pateris,

    Sall. C. 22, 1; Flor. 4, 1, 4 Duker:

    circa ea omnia templa Philippum infestos circumtulisse ignes,

    Liv. 31, 30, 7:

    reliquias cenae,

    Suet. Galb. 22:

    lyram in conviviis,

    Quint. 1, 10, 19:

    codicem,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 104:

    filium suis manibus,

    Quint. 2, 15, 8:

    diuque arma circumferens alia tela clipeo excipiebat, corpore alia vitabat,

    Curt. 6, 1, 4:

    ter heros Immanem circumfert tegmine silvam,

    Verg. A. 10, 887:

    pavimenta in expeditionibus,

    Suet. Caes. 46:

    ubique pellem vituli marini,

    id. Aug. 90.—Of books carried about for sale, Quint. 2, 13, 15; 2, 15, 4 al.:

    huc atque huc acies circumtulit,

    Verg. A. 12, 558; cf.

    oculos,

    to cast around, Ov. M. 6, 169; 15, 674; Liv. 2, 10, 8; 5, 41, 4; Curt. 6, 11, 36; Val. Max. 7, 2, ext. 2:

    vultus,

    Ov. M. 3, 241; Suet. Caes. 85.—Mid.:

    sol ut circumferatur,

    revolve, Cic. de Or. 3, 45, 178; cf.: linea circumferens, the circumference, Gromat. Vet. 5, 10:

    nec mirari hominem mercede conductum... ad nutum licentium circumferri,

    Curt. 5, 12, 2.—
    II.
    Trop. (mostly in the poets and histt.), to spread around:

    bellum,

    Liv. 9, 41, 6; 9, 45, 17; 10, 17, 2; 28, 3, 1; Tac. A. 13, 37 (for which:

    spargere bellum,

    id. ib. 3, 21):

    belli umbram,

    Sil. 15, 316:

    et circumferentem arma Scipionem omnibus finitimis raptim perdomitis ipsam Carthaginem repente adgressurum credebant,

    Liv. 30, 9, 3; Flor. 1, pr. 2;

    3, 12, 1: signa,

    id. 3, 5, 29:

    incendia et caedes et terrorem,

    Tac. A. 2, 52; cf.:

    terrorem nominis sui late,

    Flor. 2, 2, 21:

    Caesar circumferens terrarum orbi praesentia pacis suae bona,

    Vell. 2, 92, 2; Plin. Pan. 7, 5.—
    B.
    Of a narrative or discourse, to publish abroad, proclaim, divulge, disseminate among the people, report (prob. nct ante-Aug.):

    ut circumferetur M. Philippi factum atque dictum,

    Col. 8, 16, 3; Plin. Ep. 3, 11, 1; 6, 8, 2:

    illud quidem ingens fama, haec nulla circumfert,

    id. ib. 3, 16, 13.—With acc. and inf.:

    novi aliquam, quae se circumferat esse Corinnam,

    Ov. Am. 2, 17, 29. —Hence, of writings:

    circumferri,

    to be widely circulated, Quint. 2, 13, 15; 2, 15, 4. —
    C.
    In the lang. of religion, to lustrate, purify any one by carrying around him consecrated objects (torches, offerings, etc.) = lustrare, purgare:

    quaeso quin tu istanc jubes Pro cerritā circumferri?

    Plaut. Am. 2, 2, 144: aliquem pro larvato, id. Fragm. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 229: tum ferto omnia sum circumlatus, Lucil. ap. Non. p. 261, 27: idem ter socios purā circumtulit undā, carried around pure water, i. e. for purification ( poet. constr. for undam circum socios), Verg. A. 6, 229 Serv. and Wagn.; Veg. 3, 74.—
    * D.
    In rhetoric:

    oratio deducta et circumlata,

    expanded, drawn out into periods, Quint. 4, 1, 60 Spald.

    Lewis & Short latin dictionary > circumfero

  • 14 diffamo

    dif-fāmo, āvi, ātum, 1, v. a. [fama], to spread abroad by an ill report; to publish, divulge.
    I.
    Prop. (rare and not anteAug.):

    vulgat adulterium diffamatumque parenti Indicat,

    Ov. M. 4, 236; cf.

    prava,

    Tac. A. 14, 22:

    nomen pessimum super virginem,

    Vulg. Deut. 22, 19.—
    B.
    To decry, defame, malign:

    viros feminasque procacibus scriptis,

    Tac. A. 1, 72; cf.:

    aliquem probroso carmine,

    id. ib. 15, 49: aliquem probris, Ap. M. 1, p. 107; Vulg. Matt. 9, 31.— With acc. and inf.: diffamat, incendio repentino domum suam possideri, Ap. M. 4, p. 147.—
    II.
    To declare, make known, proclaim widely (late Lat.):

    Deus diffamatur,

    Aug. de Morib. Eccl. 14:

    sermonem,

    Vulg. Marc. 1, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > diffamo

  • 15 differo

    dif-fĕro, distŭli, dīlātum, differre ( inf. differrier, Lucr. 1, 1088. In tmesi:

    disque tulissent,

    Plaut. Trin. 4, 1, 14), v. a. and n.
    I.
    Act., to carry different ways; to spread abroad, scatter, disperse, separate (cf.: reicere, proferre, procrastinare, producere, ampliare, prorogare—class.).
    A.
    Lit.:

    scintillas agere ac late differre favillam,

    Lucr. 2, 675; cf.:

    favillam longe (ventus),

    id. 6, 692:

    nubila (vis venti),

    id. 1, 273; Verg. G. 3, 197:

    ignem (ventus),

    Caes. B. C. 2, 14, 2:

    casae venti magnitudine ignem distulerunt,

    id. B. G. 5, 43, 2:

    majorem partem classis (vis Africi),

    Vell. 2, 79, 2:

    rudentes fractosque remos (Eurus),

    Hor. Epod. 10, 6 et saep.; cf. Plaut. Trin. 4, 1, 14:

    nos cum scapha tempestas dextrovorsum Differt ab illis,

    id. Rud. 2, 3, 39; cf. Lucr. 1, 1088: cytisum, to plant apart, in separate rows = disserere, digerere, Varr. R. R. 1, 43; Col. 11, 3, 30 sq.; 38; 42 al.; cf.:

    ulmos in versum,

    Verg. G. 4, 144:

    ut formicae frustillatim (te) differant,

    Plaut. Curc. 4, 4, 20; cf.:

    insepulta membra (lupi),

    Hor. Epod. 5, 99; and:

    Mettum in diversa (quadrigae),

    Verg. A. 8, 643. —
    B.
    Trop.
    1.
    To distract, disquiet, disturb a person (only ante-class.): vorsor in amoris rota miser, Exanimor, feror, differor, distrahor, diripior, Plaut. Cist. 2, 1, 5:

    differor clamore,

    id. Ep. 1, 2, 15:

    cupidine ejus,

    id. Poen. 1, 1, 28; cf.:

    amore istius,

    id. Mil. 4, 4, 27:

    laetitia,

    id. Truc. 4, 1, 3:

    doloribus,

    Ter. Ad. 3, 4, 40.—Less freq. act.:

    aliquem dictis,

    to confound, Plaut. Ps. 1, 3, 125; cf. Ter. And. 2, 4, 5 Ruhnk.—
    2.
    To spread abroad, publish, divulge; with a personal object, to cry down, to defame (mostly anteclass. and post-Aug.; not in Cic., Caes., or Sall.).
    (α).
    With acc. rei: cum de me ista foris sermonibus differs, Lucil. ap. Non. 284, 16; cf.:

    rumores famam differant licebit nosque carpant,

    Varr. ib. 18:

    commissam libertatem populo Rom. sermonibus,

    Liv. 34, 49:

    promissum jus anulorum fama distulit,

    Suet. Caes. 33.—With acc. and inf.:

    ne mi hanc famam differant, Me dedidisse, etc.,

    Plaut. Trin. 3, 2, 63; Ter. Heaut. prol. 16; Nep. Dion. 10; Val. Fl. 1, 753.—With quasi and dependent clause:

    rumore ab obtrectatoribus dilato, quasi eundem mox et discruciatum necasset,

    Suet. Aug. 14 et saep.— Pass. impers.:

    quo pertinuit differri etiam per externos, tamquam veneno interceptus esset,

    Tac. A. 3, 12; cf. id. ib. 4, 25.—
    (β).
    With acc. pers.:

    aliquem pipulo,

    Plaut. Aul. 3, 2, 32 (cf. Varr. L. L. 7, § 103 Müll., and see pipulum): aliquem maledicendo sermonibus, Lucil. ap. Non. 284, 24:

    dominos variis rumoribus,

    Tac. A. 1, 4:

    te circum omnes alias puellas,

    to bring into disrepute with them, Prop. 1, 4, 22.—In the pass.: differor sermone miser, Caecil. ap. Gell. 2, 93, 10:

    alterna differor invidia,

    Prop. 1, 16, 48.—
    3.
    With reference to time, to defer, put off, protract, delay any thing; with a personal object also to put off, amuse with promises, get rid of (class. and very freq.).
    (α).
    With acc. rei:

    cetera praesenti sermoni reserventur: hoc tamen non queo differre, etc.,

    Cic. Q. Fr. 2, 8:

    differre quotidie ac procrastinare rem,

    id. Rosc. Am. 9 fin.:

    saepe vadimonia,

    id. Quint. 5 fin.:

    iter in praesentia,

    Caes. B. C. 3, 85, 4:

    pleraque (with omittere in praesens tempus),

    Hor. A. P. 44:

    distulit ira sitim,

    Ov. M. 6, 366 et saep.:

    differri jam hora non potest,

    Cic. Phil. 6, 7, 19:

    tempus,

    id. ib. 8, 8; id. Prov. Cons. 11 fin.; Liv. 3, 46; Ov. M. 1, 724 al.:

    diem de die,

    Liv. 25, 25 et saep.—With inf.:

    quaerere distuli,

    Hor. Od. 4, 4, 21; so Liv. 42, 2 (but not Suet. Caes. 81, where agere belongs to proposuerat, cf. id. Aug. 72; id. Calig. 49).—With quin:

    nihil dilaturi, quin periculum summae rerum facerent,

    Liv. 6, 22 fin.; so Suet. Caes. 4; with in and acc.:

    reliqua in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44 fin.:

    in posterum diem,

    id. Deiot. 7, 21; cf. Caes. B. C. 1, 65 fin.:

    in posterum,

    Cic. Verr. 2, 1, 32; Caes. B. G. 7, 11, 5:

    in aliud tempus,

    Cic. Brut. 87; Caes. B. C. 1, 86, 2:

    in adventum tuum,

    Cic. Fam. 2, 3 fin.:

    diem edicti in a. d. IV. Kal. Dec.,

    id. Phil. 3, 8, 20:

    curandi tempus in annum,

    Hor. Ep. 1, 2, 39 et saep. — Poet.:

    tropaea in pueros suos,

    to reserve for, Prop. 4, 6, 82.—Rarely with ad:

    aliquid ad crudelitatis tempus,

    Cic. Vat. 11 fin.; cf. the foll.—
    (β).
    With acc. pers.:

    sin autem differs me in tempus aliud,

    Cic. Fam. 5, 12, 10; Liv. 26, 51; 41, 8:

    differri non posse adeo concitatos animos,

    id. 7, 14:

    dilatus per frustrationem,

    id. 25, 25; cf.:

    aliquem variis frustrationibus,

    Just. 9, 6 fin.:

    Campanos,

    Liv. 26, 33:

    aliquem petentem,

    Suet. Vesp. 23 Ern.:

    caros amicos (opp. properare),

    Mart. 13, 55 et saep.— Poet.: vivacem anum, to preserve alive, i. e. to postpone her death, Ov. M. 13, 519; cf.:

    decimum dilatus in annum (belli) Hector erat,

    id. ib. 12, 76:

    aliquem in spem impetrandi tandem honoris,

    Liv. 39, 32:

    aliquem in septimum diem,

    Suet. Tib. 32; id. Caes. 82 Oud.; id. Aug. 44 fin. et saep.— Rarely with ad:

    legati ad novos magistratus dilati,

    Liv. 41, 8:

    aliquem ad finem muneris,

    Suet. Vit. 12:

    quas (legationes) par tim dato responso ex itinere dimisit, partim distulit Tarraconem,

    Liv. 26, 51.—Once with post:

    aliquid post bellum differre,

    Liv. 4, 6, 4.—
    (γ).
    Absol. Prov.: differ;

    habent parvae commoda magna morae,

    Ov. F. 3, 394.
    II.
    Neut., to differ, be different (esp. freq. since the Ciceron. period—cf.:

    discrepare, distare, interesse): qui re consentientes vocabulis differebant,

    Cic. Fin. 4, 2 fin.; cf.:

    naturis differunt, voluntate autem similes sunt,

    id. de Or. 2, 23: verbo [p. 575] differre, re esse unum, id. Caecin. 21, 59:

    distare aliquid aut ex aliqua parte differre,

    id. ib. 14:

    nihil aut non fere multum differre,

    id. Brut. 40 fin.:

    paulum differre,

    id. Agr. 2, 31, 85 et saep.:

    nec quicquam differre, utrumne... an, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 251; cf.:

    quid enim differt, barathrone Dones quicquid habes, an? etc.,

    id. ib. 166.—
    (β).
    With ab:

    ita ut pauxillum differat a cavillulis,

    Plaut. Truc. 3, 2, 18:

    quidnam esset illud, quo ipsi (poëtae) differrent ab oratoribus,

    Cic. Or. 19, 66; id. Off. 1, 27 fin.:

    quid hoc ab illo differt?

    id. Caecin. 14:

    non multum ab hostili expugnatione,

    id. de Imp. Pomp. 5 fin.:

    multum a Gallica consuetudine,

    Caes. B. G. 5, 14; cf. ib. 6, 21; 6, 28, 5:

    hoc fere ab reliquis differunt, quod, etc.,

    id. ib. 6, 18, 3 et saep.—
    (γ).
    With inter (esp. impers.):

    si nihil inter deum et deum differt,

    Cic. N. D. 1, 29, 80; id. Off. 1, 28, 99; id. Fin. 4, 25, 70:

    nequid inter privatum et magistratum differat,

    id. Rep. 1, 43:

    ut non multum differat inter summos et mediocres viros,

    id. Off. 2, 8, 30: multa sunt alia, quae inter locum et locum plurimum differunt (for which, shortly before, inter locorum naturas quantum intersit), id. Fat. 4:

    haec cogitatione inter se differunt, re quidem copulata sunt,

    id. Tusc. 4, 11: inter se aliqua re, id. Opt. gen. 2, 6; id. N. D. 1, 7, 16; Caes. B. G. 1, 1, 2; 6, 11, 1; Quint. 12, 10, 22; 34; 67 et saep.:

    quae quidem inter se plurimum differunt,

    id. 5, 14, 27.—
    (δ).
    Rarely with cum:

    occasio cum tempore hoc differt,

    Cic. Inv. 1, 27:

    hoc genus causae cum superiore hoc differt, quod, etc.,

    id. ib. 2, 30, 92 Orell. N. cr.
    (ε).
    Likewise rarely, differre in aliqua re, Lucr. 3, 314; Nep. Ages. 7 fin.
    (ζ).
    Rarely, and only poet. or in post-Aug. prose, with dat.:

    quod pede certo Differt sermoni sermo merus,

    Hor. S. 1, 4, 48:

    tragico differre colori,

    id. A. P. 236; Quint. 2, 21, 10; Plin. 9, 35, 54, § 107; cf. id. 9, 8, 7, § 23.—Hence, diffĕ-rens, entis, P. a., different, superior:

    differentius nomen,

    a more excellent name, Vulg. Heb. 1, 4; in Quintilian subst. n. (opp. proprium), a difference, Quint. 5, 10, 55; 58; 6, 3, 66; 7, 3, 3; 25 sq.—
    * Adv.: diffĕren-ter, differently, Sol. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > differo

  • 16 divulgatus

    dīvulgo, āvi, ātum, 1, v. a., to spread among the people, to make common, publish, divulge (rare but class.; cf.:

    publico, vulgo, pervulgo, pervagor): librum,

    Cic. Att. 12, 40; 13, 21, 4; id. Or. 31 fin.; cf.

    seria,

    id. Phil. 2, 4: consilium Domitii, * Caes. B. C. 1, 20, 1:

    chirographa omnium,

    Suet. Calig. 24:

    versiculos,

    id. ib. 8:

    omnem mimum,

    id. Oth. 3 fin. et saep.:

    rem sermonibus,

    Cic. Font. 5, 10; cf.:

    aliquid turpi fama,

    Tac. A. 12, 49:

    opinionem tam gloriosae expeditionis,

    Just. 42, 2, 11; cf.:

    hanc opinionem in Macedoniam,

    id. 12, 5, 5.— With acc. and inf.:

    non est divulgandum de te jam esse perfectum,

    Cic. Fam. 6, 12, 3; cf. Suet. Claud. 39 fin.
    B.
    Transf., to make common: cujus primum tempus aetatis palam fuisset ad omnium libidines divulgatum, lowered or degraded to, Cic. Post. Red. ap. Sen. 5, 11.—Hence, dīvul-gātus, a, um, P. a., widespread:

    alicujus divulgata gloria,

    Lucr. 6, 8:

    divulgata veris ante habere,

    Tac. A. 4, 11:

    Afer divulgato ingenio,

    id. ib. 4, 52:

    magistratus levissimus et divulgatissimus (sc. praeturae),

    i. e. most common, Cic. Fam. 10, 26, 2.— Comp. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divulgatus

  • 17 divulgo

    dīvulgo, āvi, ātum, 1, v. a., to spread among the people, to make common, publish, divulge (rare but class.; cf.:

    publico, vulgo, pervulgo, pervagor): librum,

    Cic. Att. 12, 40; 13, 21, 4; id. Or. 31 fin.; cf.

    seria,

    id. Phil. 2, 4: consilium Domitii, * Caes. B. C. 1, 20, 1:

    chirographa omnium,

    Suet. Calig. 24:

    versiculos,

    id. ib. 8:

    omnem mimum,

    id. Oth. 3 fin. et saep.:

    rem sermonibus,

    Cic. Font. 5, 10; cf.:

    aliquid turpi fama,

    Tac. A. 12, 49:

    opinionem tam gloriosae expeditionis,

    Just. 42, 2, 11; cf.:

    hanc opinionem in Macedoniam,

    id. 12, 5, 5.— With acc. and inf.:

    non est divulgandum de te jam esse perfectum,

    Cic. Fam. 6, 12, 3; cf. Suet. Claud. 39 fin.
    B.
    Transf., to make common: cujus primum tempus aetatis palam fuisset ad omnium libidines divulgatum, lowered or degraded to, Cic. Post. Red. ap. Sen. 5, 11.—Hence, dīvul-gātus, a, um, P. a., widespread:

    alicujus divulgata gloria,

    Lucr. 6, 8:

    divulgata veris ante habere,

    Tac. A. 4, 11:

    Afer divulgato ingenio,

    id. ib. 4, 52:

    magistratus levissimus et divulgatissimus (sc. praeturae),

    i. e. most common, Cic. Fam. 10, 26, 2.— Comp. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divulgo

  • 18 edo

    1.
    ĕdo, ēdi, ēsum, 3 ( sup.:

    esum,

    Plaut. Curc. 2, 1, 13; id. Men. 3, 1, 11; id. Stich. 1, 3, 28:

    esu,

    id. Ps. 3, 2, 35.—The contr. forms es, est, estis, etc., are very freq. in prose and poetry:

    est,

    Verg. A. 4, 66; 5, 683; Hor. S. 2, 2, 57:

    esset,

    id. ib. 2, 6, 89; Verg. G. 1, 151:

    esse,

    Quint. 11, 3, 136; Juv. 15, 102:

    esto,

    Cato R. R. 156, 1.—Hence, also in the pass.:

    estur,

    Plaut. Most. 1, 3, 78; id. Poen. 4, 2, 13; Cels. 27, 3; Ov. Pont. 1, 1, 69; and:

    essetur,

    Varr. L. L. 5, § 106 Müll.—Archaic forms of the subj. praes.:

    edim,

    Plaut. Aul. 3, 2, 16; id. Trin. 2, 4, 73; 74; Caecil. and Pompon. ap. Non. 507, 7:

    edis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 45; id. Trin. 2, 4, 72:

    edit,

    Cato R. R. 1, 56, 6; 1, 57, 9 sq.; Plaut. Capt. 3, 1, 1; 3; id. Aul. 4, 6, 6; id. Poen. prol. 9; Hor. Epod. 3, 3; id. S. 2, 8, 90:

    edimus,

    Plaut. Poen. 3, 1, 34:

    editis, Nov. ap. Non. l. l.: edint,

    Cic. Fin. 2, 7, 22), v. a. [Sanscr. ad-mi, eat; Gr. ed-ô, esthiô; Lat. edax, esca, esurio, etc.; cf. also Gr. odous, odont- Aeol. plur. edontes, dens], to eat (for syn. cf.: comedo, vescor, pascor, devoro, haurio, mando, ceno, epulor).
    I.
    Lit.: ille ipse astat, quando edit, Naev. ap. Prisc. p. 893; cf.

    so uncontr.,

    Cic. Att. 13, 52:

    miserrimus est, qui cum esse cupit, quod edit non habet,

    Plaut. Capt. 3, 1, 3:

    ut de symbolis essemus,

    Ter. Eun. 3, 4, 2:

    mergi eos (sc. pullos) in aquam jussit, ut biberent, quoniam esse nollent,

    Cic. N. D. 2, 3, 7 et saep.—
    2.
    Prov.
    a.
    Multos modios salis simul edisse, to have eaten bushels of salt with another, i. e. to be old friends, Cic. Lael. 19.—
    b.
    De patella, i. e. to show contempt for religion (v. patella), Cic. Fin. 2, 7 fin.
    c.
    Pugnos, to taste one's fists, i. e. to get a good drubbing, Plaut. Am. 1, 1, 153.—
    B.
    Transf.
    1.
    Bona, to squander, dissipate, Plaut. Truc. 4, 2, 29.—
    2.
    Of inanimate subjects, qs. to eat up, i. e. to consume, destroy ( poet.):

    ut mala culmos Esset robigo,

    Verg. G. 1, 151:

    carinas lentus vapor (i. e. flamma),

    id. A. 5, 683:

    corpora virus,

    Ov. Ib. 608 al. —
    II.
    Trop., to corrode, consume, devour (almost exclusively poet.):

    si quid est animum,

    Hor. Ep. 1, 2, 39; cf.:

    nimium libenter edi sermonem tuum,

    have devoured, Plaut. Aul. 3, 6, 1:

    nec te tantus edat tacitam dolor,

    Verg. A. 12, 801:

    nec edunt oblivia laudem,

    Sil. 13, 665 et saep.
    2.
    ē-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a., to give out, put forth, bring forth (freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    foras per os est editus aër,

    Lucr. 3, 122; cf.:

    sputa per fauces tussi,

    id. 6, 1189:

    urinam,

    Plin. 28, 4, 7, § 38; cf.

    stercus,

    Col. 2, 14: animam, to breathe out, i. e. to die, expire, Cic. Sest. 38, 83; Ov. H. 9, 62; cf.:

    extremum vitae spiritum,

    Cic. Phil. 12, 9:

    vitam,

    id. Fin. 5, 2, 4; id. Planc. 37, 90:

    clamorem,

    to send forth, utter, id. Div. 2, 23; cf.:

    miros risus,

    id. Q. Fr. 2, 10, 2:

    fremitum patulis sub naribus (equus),

    Lucr. 5, 1076:

    voces,

    Cic. Tusc. 2, 8:

    dulces modos,

    Ov. F. 1, 444:

    questus,

    id. M. 4, 588:

    hinnitus,

    id. ib. 2, 669:

    latratus,

    id. ib. 4, 451 et saep.:

    Maeander in sinum maris editur,

    discharges itself, Liv. 38, 13; 39, 53 fin.:

    clanculum ex aedibus me edidi foras,

    have slipped out, Plaut. Most. 3, 2, 9.
    II.
    In partic., to bring forth any thing new, to produce, beget, form, etc.
    A.
    Of what is born, begotten (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    progeniem in oras luminis,

    Lucr. 2, 617:

    crocodilos dicunt, cum in terra partum ediderint, obruere ova, deinde discedere,

    Cic. N. D. 2, 52; so,

    partum,

    Liv. 1, 39; cf.:

    aliquem partu,

    Verg. A. 7, 660; Ov. M. 4, 210; 13, 487:

    aliquem maturis nisibus,

    id. F. 5, 172:

    geminos Latona,

    id. M. 6, 336:

    nepotem Atlantis (Pleïas),

    id. F. 5, 664 al.: (draconem) Qui luci ediderat genitor Saturnius, idem Abdidit, Cic. Poëta Div. 2, 30, 64; cf.:

    Electram maximus Atlas Edidit,

    Verg. A. 8, 137.—In the pass.:

    hebetes eduntur,

    Quint. 1, 1, 2. —More freq. in the part.: in lucem editus, Poëta ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (a transl. of the Euripid. ton phunta); cf. Ov. M. 15, 221:

    editus partu,

    id. ib. 5, 517; 9, 678; id. F. 5, 26:

    Venus aquis,

    id. H. 7, 60; cf.:

    Limnate flumine Gange,

    id. M. 5, 48;

    for which: de flumine,

    id. H. 5, 10 (cf. Zumpt, Gramm. §

    451): ille hac,

    Ov. M. 10, 298; cf.:

    Maecenas atavis regibus,

    Hor. C. 1, 1, 1:

    infans ex nepte Julia,

    Suet. Aug. 65 et saep.—
    2.
    Transf.:

    (tellus) Edidit innumeras species,

    Ov. M. 1, 436; cf. Liv. 21, 41:

    frondem ulmus,

    puts forth, Col. 5, 6, 2:

    ea (sc. academia) praestantissimos in eloquentia viros edidit,

    Quint. 12, 2, 25.—
    B.
    Of literary productions, to put forth, to publish (class.):

    de republica libros,

    Cic. Brut. 5, 19; so,

    librum contra suum doctorem,

    id. Ac. 2, 4, 12:

    annales suos,

    id. Att. 2, 16, 4:

    orationem scriptam,

    Sall. C. 31, 6:

    aliquid,

    Cic. Leg. 1, 2, 7; Quint. 5, 10, 120; 3, 1, 18; 2, 1, 11; Hor. A. P. 390 et saep.—
    C.
    Transf., to set forth, publish, relate, tell, utter, announce, declare = exponere;

    esp. of the responses of priests and oracles, the decrees of authorities, etc.: apud eosdem (sc. censores) qui magistratu abierint edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

    Cic. Leg. 3, 20, 47; cf. Hor. S. 2, 5, 61:

    ede illa, quae coeperas, et Bruto et mihi,

    Cic. Brut. 5, 20:

    nomen parentum,

    Ov. M. 3, 580; 9, 531; Hor. S. 2, 4, 10:

    veros ortus,

    Ov. M. 2, 43; cf.:

    auctor necis editus,

    id. ib. 8, 449:

    mea fata tibi,

    id. 11, 668 et saep. —With acc. and inf.:

    Apollo Pythius oraculum edidit, Spartam nulla re alia esse perituram, etc.,

    Cic. Off. 2, 22, 77; cf. Liv. 40, 45; 22, 10; 42, 2.—With dupl. acc.:

    auctorem doctrinae ejus falso Pythagoran edunt,

    id. 1, 18; cf. id. 1, 46; 27, 27 fin.:

    haec mihi, quae canerem Titio, deus edidit ore,

    Tib. 1, 4, 73:

    iis editis imperiis,

    id. 29, 25; cf.:

    edito alio tempore ac loco (with constitutum tempus et locus),

    Quint. 4, 2, 98:

    opinio in vulgus edita,

    spread abroad, Caes. B. C. 3, 29, 3; cf. Nep. Dat. 6, 4:

    consilia hostium,

    i. e. to divulge, betray, Liv. 10, 27 et saep.— Poet.:

    arma violentaque bella,

    i. e. to sing, celebrate in song, Ov. Am. 1, 1, 1.—Hence,
    2.
    Jurid. and polit. t. t., to give out, promulgate, proclaim, ordain:

    qua quisque actione agere volet, eam prius edere debet. Nam aequissimum videtur, eum, qui acturus est, edere actionem, etc.,

    Dig. 2, 13 (tit. De edendo), 1 sq.:

    verba,

    Cic. Quint. 20, 63; cf.

    judicium,

    id. ib. 21: tribus, said of the plaintiff in a causa sodaliciorum, to name the tribus (since he had the right, in order to choose the judges, to propose to the defendant four tribus, from which the latter could reject only one, and then to choose the judges according to his own pleasure out of the remaining three, Cic. Planc. 15, 36 sqq.:

    judices editi (= editicii),

    id. ib. 17, 41; cf.

    Wund. Cic. Planc. p. LXXVI. sq., and see editicius: socium tibi in hujus bonis edidisti Quintium,

    hast mentioned, Cic. Quint. 24 fin.:

    quantum Apronius edidisset deberi, tantum ex edicto dandum erat,

    id. Verr. 2, 3, 29; 2, 2, 42: mandata edita, Liv. 31, 19; cf. id. 34, 35:

    ederet (consul) quid fieri velit,

    to command, id. 40, 40; cf. id. 45, 34.—
    (β).
    Transf. beyond the jurid. sphere:

    postquam hanc rationem cordi ventrique edidi, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 8, 12.—
    D.
    Of other objects, to produce, perform, bring about, cause (freq. and class.):

    oves nullum fructum edere ex se sine cultu hominum et curatione possent,

    Cic. N. D. 2, 63, 158:

    vitales motus,

    Lucr. 3, 560:

    proelia pugnasque,

    id. 2, 119; 4, 1010; Liv. 8, 9; 21, 43 al.; cf.

    caedem,

    id. 5, 13; 10, 45 al.:

    strages,

    Verg. A. 9, 785 and 527:

    aliquantum trepidationis,

    Liv. 21, 28; cf.

    tumultum,

    id. 36, 19:

    ruinas,

    Cic. Leg. 1, 13 fin.:

    scelus, facinus,

    to perpetrate, id. Phil. 13, 9 fin.:

    annuam operam,

    i. e. to perform, Liv. 5, 4; cf. id. 3, 63; Suet. Tib. 35:

    munus gladiatorium (with parare),

    to exhibit, Liv. 28, 21; Suet. Calig. 18; cf.

    ludos,

    Tac. A. 1, 15; 3, 64; Suet. Caes. 10 al.:

    spectaculum,

    Tac. A. 14, 17; id. H. 2, 67; Suet. Caes. 44 et saep.:

    gladiatores,

    Suet. Aug. 45 et saep.:

    exemplum severitatis,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 5;

    so more freq.: exempla in aliquem,

    Ter. Eun. 5, 6, 21; Caes. B. G. 1, 31, 12; Liv. 29, 9 fin. and 27; cf.:

    scelus in aliquem,

    Cic. Sest. 27.
    III.
    To raise up, lift, elevate:

    corpus celerem super equum,

    Tib. 4, 1, 114.—Hence,
    1.
    ēdĭtus, a, um, P. a. (set forth, heightened; hence, like excelsus).
    A.
    Prop., of places, elevated, high, lofty (cf.:

    altus, celsus, excelsus, sublimis, procerus, arduus, praeceps, profundus), opp. to flat, level (cf.: collis paululum ex planitie editus,

    Caes. B. G. 2, 8, 3; id. B. C. 1, 43, 2; Sall. J. 92, 5; Tac. A. 15, 27—very freq. and class.):

    Henna est loco perexcelso atque edito,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; Caes. B. G. 3, 19, 1 (with acclivis); 7, 18, 3; id. B. C. 3, 37, 4; Sall. J. 92, 5; 98, 3; Liv. 2, 50 et saep.— Comp., Caes. B. C. 1, 7, 5; 1, 43, 2; Sen. N. Q. 7, 5. — Sup., Auct. B. Alex. 28; 31; 72; Just. 2, 1, 17 al.—
    * B.
    Trop.:

    viribus editior,

    stronger, Hor. S. 1, 3, 110.— Adv. does not occur.—
    2.
    ēdĭtum, i, n.
    A.
    A height:

    in edito,

    Suet. Aug. 72:

    ex edito,

    Plin. 31, 3, 27.— Plur.:

    edita montium,

    Tac. A. 4, 46; 12, 56: in editis, Treb. Trig. Tyr. 26.—
    B.
    Transf., a command, order, Ov. M. 11, 647; cf. Liv. 25, 12, 4.
    3.
    ĕdo, ōnis, m. [1. edo], a glutton, Varr. ap. Non. 48, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > edo

  • 19 enuncio

    ē-nuntĭo ( enuncio), āvi, ātum, 1, v. a., to say out (esp. something that should be kept secret), to divulge, disclose, to report, tell.
    I.
    Prop. (good prose):

    ut, quod meae concreditumst taciturnitati clam, ne enuntiarem, quoiquam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 106:

    sociorum consilia adversariis,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117; cf. Caes. B. G. 1, 17, 5:

    rem Helvetiis per indicium,

    id. ib. 1, 4, 1; cf.:

    dolum Ciceroni per Fulviam,

    Sall. C. 28, 2:

    mysteria,

    Cic. Mur. 11, 25; id. de Or. 1, 47, 206; cf. Liv. 10, 38; 23, 35; Caes, B. G. 1, 31, 2; 5, 58, 1 et saep.— With acc. and inf., Plaut. Poen. 4, 2, 66.— Absol., Caes. B. G. 1, 30 fin.
    II.
    Transf., in gen., to speak out, say, express, declare (for the most part only in Cic. and Quint. in the rhetor., dialect., and gram. signif.):

    cum inflexo commentatoque verbo res eadem enuntiatur ornatius,

    Cic. de Or. 3, 42, 168:

    sententias breviter,

    id. Fin. 2, 7, 20:

    obscena nudis nominibus,

    Quint. 8, 3, 38:

    voluntatem aliquam,

    id. 3, 3, 1; cf. id. 9, 1, 16; 8, 3, 62: fundamentum dialecticae est, quicquid enuntietur (id autem appellant axiôma, quod est quasi effatum) aut verum esse, aut falsum, etc., Cic. Ac. 2, 29 fin. —Cf. in the part. subst.: ēnuntiā-tum, i, n., a proposition, = enuntiatio, Cic. Fat. 9, 19, and 12, 28.—
    B.
    To pronounce, utter:

    (litterae) quae scribuntur aliter quam enuntiantur,

    Quint. 1, 7, 28; cf. id. 1, 5, 18; 1, 11, 4; 2, 11, 4 al.: masculino genere cor, ut multa alia, enuntiavit Ennius, Caesell. ap. Gell. 7, 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > enuncio

  • 20 enuntio

    ē-nuntĭo ( enuncio), āvi, ātum, 1, v. a., to say out (esp. something that should be kept secret), to divulge, disclose, to report, tell.
    I.
    Prop. (good prose):

    ut, quod meae concreditumst taciturnitati clam, ne enuntiarem, quoiquam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 106:

    sociorum consilia adversariis,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117; cf. Caes. B. G. 1, 17, 5:

    rem Helvetiis per indicium,

    id. ib. 1, 4, 1; cf.:

    dolum Ciceroni per Fulviam,

    Sall. C. 28, 2:

    mysteria,

    Cic. Mur. 11, 25; id. de Or. 1, 47, 206; cf. Liv. 10, 38; 23, 35; Caes, B. G. 1, 31, 2; 5, 58, 1 et saep.— With acc. and inf., Plaut. Poen. 4, 2, 66.— Absol., Caes. B. G. 1, 30 fin.
    II.
    Transf., in gen., to speak out, say, express, declare (for the most part only in Cic. and Quint. in the rhetor., dialect., and gram. signif.):

    cum inflexo commentatoque verbo res eadem enuntiatur ornatius,

    Cic. de Or. 3, 42, 168:

    sententias breviter,

    id. Fin. 2, 7, 20:

    obscena nudis nominibus,

    Quint. 8, 3, 38:

    voluntatem aliquam,

    id. 3, 3, 1; cf. id. 9, 1, 16; 8, 3, 62: fundamentum dialecticae est, quicquid enuntietur (id autem appellant axiôma, quod est quasi effatum) aut verum esse, aut falsum, etc., Cic. Ac. 2, 29 fin. —Cf. in the part. subst.: ēnuntiā-tum, i, n., a proposition, = enuntiatio, Cic. Fat. 9, 19, and 12, 28.—
    B.
    To pronounce, utter:

    (litterae) quae scribuntur aliter quam enuntiantur,

    Quint. 1, 7, 28; cf. id. 1, 5, 18; 1, 11, 4; 2, 11, 4 al.: masculino genere cor, ut multa alia, enuntiavit Ennius, Caesell. ap. Gell. 7, 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > enuntio

См. также в других словарях:

  • Divulge — Di*vulge , v. t. [imp. & p. p. {Divulged}; p. pr. & vb. n. {Divulging}.] [F. divulguer, L. divulgare; di = dis + vulgare to spread among the people, from vulgus the common people. See {Vulgar}.] 1. To make public; to several or communicate to the …   The Collaborative International Dictionary of English

  • divulge — I verb acquaint, advertise, air, apprise bare, blurt out, break news, breathe, bring to light, broadcast, communicate, confide, disclose, divulgate, enlighten, evince, expose, impart, inform, lay bare, lay open, leak, let drop, let slip, make… …   Law dictionary

  • Divulge — Di*vulge , v. i. To become publicly known. [R.] To keep it from divulging. Shak. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • divulge — (v.) mid 15c., from L. divulgare publish, make common, from dis apart (see DIS (Cf. dis )) + vulgare make common property, from vulgus common people (see VULGAR (Cf. vulgar)). Related: Divulged; divulging …   Etymology dictionary

  • divulge — tell, disclose, *reveal, betray, discover Analogous words: impart, *communicate: announce, *declare, publish, advertise, proclaim: blab, tattle, *gossip …   New Dictionary of Synonyms

  • divulge — [v] make known; confess admit, betray, blab, blow the whistle*, broadcast, communicate, cough up*, declare, disclose, discover, exhibit, expose, fess up*, give away, go public*, gossip, impart, leak, let hair down*, let slip*, mouth, open up*,… …   New thesaurus

  • divulge — ► VERB ▪ make known (private or sensitive information). ORIGIN Latin divulgare publish widely …   English terms dictionary

  • divulge — [də vulj′] vt. divulged, divulging [ME divulgen < L divulgare < di (< dis ), apart + vulgare, to make public < vulgus, the common people: see VULGAR] to make known; disclose; reveal SYN. REVEAL1 …   English World dictionary

  • divulge — verb (T) to give someone information, especially about something secret: Staff may not divulge confidential information. | divulge sth to sb: Do not divulge the conclusions of the report to anyone. | divulge what/where etc: Adams refused to… …   Longman dictionary of contemporary English

  • divulge — di|vulge [daıˈvʌldʒ, dı ] v [T] formal [Date: 1400 1500; : Latin; Origin: divulgare to make widely known to everyone , from vulgus the common people ] to give someone information that should be secret = ↑reveal divulge information/secrets/details …   Dictionary of contemporary English

  • divulge — [[t]daɪvʌ̱lʤ, AM dɪ [/t]] divulges, divulging, divulged VERB If you divulge a piece of secret or private information, you tell it to someone. [FORMAL] [V n] Officials refuse to divulge details of the negotiations... [V n] He was charged with… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»